Op het terrein van de voormalige Vliegbasis Soesterberg is het Nationaal Militair Museum (NMM) gerealiseerd. Dit publieksmuseum kenmerkt zich door een spectaculair hoofdgebouw en een groot buitenterrein. In opdracht van het ministerie van Defensie heeft Heijmans het museumgebouw en buitenterrein verzorgd. De langdurige betrokkenheid en de focus op lange termijn is overal zichtbaar in hoge kwaliteit.
Oppergastheer
‘Het ministerie van Defensie had bij de uitvraag duidelijke eisen over wat ze met het museum en het gebied wilden bereiken’, vertelt Ton Fleuren, directeur Business Development bij Heijmans. ‘Wij hebben als Heijmans de handschoen opgepakt en een ontwerp gemaakt, en dat waargemaakt en gefinancierd. Vanaf 2014 zijn we bovendien voor 25 jaar verantwoordelijk voor beheer, onderhoud en de facilitaire exploitatie.’ En daar komt nogal wat bij kijken: Heijmans gaat zorgdragen voor het gebouw, alle installatietechniek en facilitaire diensten. Catering en schoonmaak vallen eronder, maar ook energie, security en parkeerbeheer. Veel besteedt Heijmans uit, maar zij houdt zelf de eindregie. Kortom: Heijmans is oppergastheer.
Defensie had op basis van EMVI een aanbesteding georganiseerd. Hierbij staat de meeste waarde voor het geld centraal. De kwalitatieve uitgangspunten zijn direct terug te zien in onder meer de architectuur, de landschapsinrichting en het hergebruik van materialen. Fleuren: ‘ De outputeisen in het contract waren zeer strikt. Het ministerie had een duidelijke visie op het museum, hoe de bezoekers het moeten ervaren en hoe het zou moeten passen binnen de ecologische hoofdstructuur. Natuur en publiek gaan hand in hand.’
Eigen portemonnee
Heijmans sloot met haar ontwerp en gastheerschap goed aan bij de wens van de klant: een meerjarig commitment om gezamenlijk het museum tot een succes te maken. De publiek private samenwerking voor dit museumgebied, het complex behelst 50 hectare, is het eerste in Nederland, en redelijk uniek in Europa. Het is een groot succes: waar de ambitie eerst lag op 200 duizend bezoekers per jaar, is deze al bijgesteld naar 300 duizend bezoekers per jaar. Fleuren: ‘Wij hebben als marktpartij iets kunnen ontwerpen met internationale allure. De prestaties staan centraal, maar de invulling hebben we zelf in handen.’
Binnen het ontwerp is uitgegaan van duurzaam (her)gebruik van materialen. Door middel van berekening van de life cycle kosten is telkens een optimum gezocht tussen initiële kosten, het (minimaliseren van) het onderhoud en het (beperken van) het energiegebruik. ‘We maken zelf de keuzes’, zegt Fleuren. ‘Als we iets willen vervangen omdat dat met het oog op de life cycle kosten beter is, doen we dat. We zijn baas over onze eigen portemonnee. Dat principe passen we heel breed toe.’
Voordelen
Voor de inrichting van het enorme buitenterrein heeft Heijmans meerdere marktpartijen benaderd om tijdens de ontwerpfase actief te participeren. Er zijn ook expertisegebieden van buiten Heijmans aangehaakt: van museale inrichting tot en met catering. Heijmans is de regisseur, waarbij partners zich richten op hun kernactiviteit. ‘Maar wij beslissen wat er in het restaurant op het menu staat’, zegt Fleuren. ‘Alles staat in het teken van de gasten, die in een fantastische omgeving een bezoek van hoge kwaliteit kunnen verwachten. Dat is ons constante streven.’ Daar raakt Fleuren een punt wat ook voor gemeenten interessant is, want dit betreft dan wel een museumpark, maar geldt hetzelfde principe niet ook voor onze openbare ruimtes?
De voordelen voor de opdrachtgever kan Fleuren snel opsommen: ‘Wij komen als marktpartijen met oplossingen die ze zelf nooit gevonden hadden. Bovendien hebben ze de komende 25 jaar een vaste cashstroom voor dit project met daarbij een garantie dat hun doelen gehaald worden. Dat zijn zekerheden die je anders nooit hebt. Alles risico’s zijn voor ons, zodat het Ministerie zich op de collectie en het vertellen van hun verhaal kan focussen.’ Voor Heijmans zelf betekent het een grote en langdurige opdracht, waarbij ze zelf kunnen anticiperen op actuele ontwikkelingen.
Een goed verhaal
Een belangrijk punt wat het Nationaal Militair Museum tot een succes heeft gemaakt, is de duidelijke visie die het ministerie van Defensie had voor het museumgebied. Die visie, dat verhaal, was het uitgangspunt van de uitvraag. ‘Bij overheden die met een korte termijn werken, ontbreekt het vaak aan een goed verhaal’, zegt Fleuren. ‘En die visie heb je wel nodig om een gebied tot een succes te maken.. Dat heb je nodig. Bovendien wordt er dikwijls met wantrouwen naar de markt gekeken. Overheden gaan dan voorbij aan het feit hoe slim de markt is, en dat we met verrassende oplossingen kunnen komen als daar de gelegenheid voor wordt gegeven. Dat ook de markt verantwoordelijkheid kan nemen bewijzen we met dit mooie project. Het is een bevestiging dat het echt kan.’